آیین نامه حفاظتی 3

12. آبرسانی‌ مولدهای‌ بخار
ماده‌ 78: در صورتی‌ که‌ تغذیه‌ مولدهای‌ بخار تماماً از بخار تقطیر شده‌ به‌ عمل‌ نیاید لازمست‌ برای‌ تامین‌ کمبود از آبهای‌ مناسبی‌ که‌ سبک‌ و تصفیه‌ کرده‌ باشند مصرف‌ نمایند تا از خوردگی‌ جدار مولدهای‌ بخار و ایجاد رسوب‌ جلوگیری‌ شود. همچنین‌ می‌بایستی‌ در مولدهای‌ بخاری‌ که‌ از آب‌ تقطیر شده‌ و برگشتی‌ استفاده‌ می‌گردد در مسیر تغذیه‌ آب‌ به‌ دیگ‌ دستگاه‌ جذب‌ گازهای‌ محلول‌ در آب‌ نصب‌ گردد.
ماده‌ 79: انتهای‌ لوله‌های‌ آب‌ رسانی‌ باید دارای‌ شرایط‌ زیر باشد:
الف‌ - طوری‌ نصب‌ شود که‌ آب‌ ورودی‌ در هیچ‌ حال‌ مستقیماً به‌ سطوحی‌ که‌ در معرض‌ تشعشع‌ آتش‌ یا تماس‌ با گاز در درجات‌ حرارت‌ زیاد می‌باشند برخورد ننمایند و همچنین‌ این‌ برخورد نزدیک‌ به‌ اتصالات‌ پرچ‌ (یا جوش‌) شده‌ پوسته‌ کوره‌ یا اتصالات‌ پرچ‌ (یا جوش‌) شده‌ جدار دیگ‌ صورت‌ نگیرد.
ب‌ - در صورت‌ لزوم‌ موانع‌ سپر مانندی‌ برای‌ انحراف‌ جریان‌ آب‌ از اتصالات‌ پرچ‌ (یا جوش‌) شده‌ تعبیه‌ نمایند.
ماده‌ 80: لوله‌های‌ آب‌ رسانی‌ مولدهای‌ بخار باید به‌ یک‌ شیر یک‌ طرفه‌ (یا سوپاپ‌ سد کننده‌ ) مجهز بوده‌ و بین‌ آن‌ و مولد بخار شیر دیگری‌ نصب‌ گردد.
ماده‌ 81: در صورتی‌ که‌ تعداد 2 یا چند مولد بخار از منبع‌ مشترکی‌ آب‌ بگیرند هر یک‌ از انشعابات‌ لوله‌های‌ آب‌ رسانی‌ نیز باید دارای‌ شیری‌ باشند که‌ بین‌ شیر کنترل‌ یک‌ طرفه‌ و منبع‌ آب‌ رسانی‌ نصب‌ شده‌ باشند به‌ نحوی‌ که‌ مانع‌ جریان‌ آب‌ از مولد به‌ مولد دیگر گردد.
ماده‌ 82: وقتی‌ که‌ مولدهای‌ بخار مجهز به‌ دو دستگاه‌ آب‌ رسانی‌ باشند باید برای‌ هر یک‌ از آنها شرایط‌ مندرج‌ در مواد 78 تا 81 رعایت‌ شود.
ماده‌ 83: وقتی‌ که‌ پیش‌ گرم‌ کن‌ و یا دستگاه‌های‌ دیگر گرم‌ کننده‌ آب‌ ورودی‌ مستقیماً بدون‌ واسطه‌ یک‌ شیر متصل‌ به‌ مولد بخار باشد در این‌ صورت‌ شیرهای‌ آب‌ رسانی‌ و یا شیرهای‌ کنترل‌ یکطرفه‌ باید قبل‌ از پیش‌ گرم‌ کن‌ و یا گرم‌ کننده‌ آب‌ نصب‌ گردد.
ماده‌ 84: درمواردی‌ که‌ دستگاه‌ گرم‌ کننده‌ آب‌ از نوع‌ روباز بوده‌ و با بخارهای‌ خروجی‌ یک‌ ماشین‌ بخار گرم‌ شود. لازمست‌ یک‌ وسیله‌ جداکننده‌ روغن‌ روی‌ لوله‌ خروج‌ بخار ماشین‌ نصب‌ شود تا مانع‌ اختلاط‌ روغن‌ با آب‌ گردد. ماده‌ 85: مولدهای‌ بخار که‌ بیش‌ از 25 متر مربع‌ سطح‌ حرارتی‌ دارند باید لااقل‌ دارای‌ دو دستگاه‌ آب‌ رسانی‌ مجهز به‌ وسایل‌ محرک‌ مستقل‌ باشند که‌ در هر یک‌ از آنها معادل‌ دو برابر قدرت‌ تبخیر مولد بوده‌ باشد.
ماده‌ 86: در واحدهایی‌ که‌ از مولد بخار استفاده‌ می‌نمایند لازمست‌ آزمایش‌ها و کنترل‌های‌ لازم‌ را روی‌ آب‌ مصرفی‌ و آب‌ تصفیه‌ شده‌ خروجی‌ دستگاه‌ سختی‌ گیر دیگ‌ مستمراً به‌ عمل‌ آورده‌ و نتیجه‌ در فرم‌های‌ مخصوص‌ مولدهای‌ بخار ضبط‌ و نگهداری‌ شود.
ماده‌ 87: براساس‌ آزمایشات‌ فوق‌ باید مواد شیمیایی‌ لازم‌ طبق‌ نظر متخصصین‌ در زمان‌ها مناسب‌ به‌ آب‌ دیگ‌ افزوده‌ گردد.
13. پیش‌ گرم‌ کن‌ آب‌
ماده‌ 88: پیش‌ گرم‌ کن‌هایی‌ که‌ روی‌ مولدهای‌ بخار به‌ کار می‌روند باید دارای‌ تجهیزات‌ زیر باشند:
الف‌ - دماسنج‌ برای‌ تعیین‌ درجه‌ حرارت‌ آب‌ ورودی‌ و خروجی‌ پیش‌ گرم‌ کن‌. ب‌ - دریچه‌ تنظیم‌ کننده‌ میزان‌ خروج‌ دود بین‌ محفظه‌ احتراق‌ و پیش‌ گرم‌ کن‌.
ج‌ - دهانه‌های‌ دست‌رو روی‌ کلکتورها در مقابل‌ هر یک‌ از لوله‌ها به‌ منظور خارج‌ ساختن‌ رسوبات‌ جمع‌ شده‌ در داخل‌ آن‌.
د - یک‌ سوپاپ‌ اطمینان‌.
ماده‌ 89: اطاق‌ پیش‌ گرم‌ کن‌ها باید دارای‌ دریچه‌های‌ تهویه‌ ای‌ باشند که‌ به‌ وسیله‌ آنها جریان‌ هوا در فضای‌ دور پیش‌ گرم‌ کن‌ سهل‌ گردد و همچنین‌ دارای‌ دریچه‌های‌ انفجار باشد که‌ در مواقع‌ انفجار و ازدیاد بی‌ موقع‌ فشار داخل‌ اطاق‌ به‌ طرف‌ خارج‌ باز گردد، این‌ دریچه‌ها بایستی‌ در ارتفاع‌ حداقل‌ دو متر از پاگرد باشند.
14. دستگاه‌ خودکار مکش‌ دود
ماده‌ 90: تنظیم‌ کننده‌های‌ خودکار ورودی‌ هوا و خروجی‌ دود در مولدهای‌ بخار باید طوری‌ تعبیه‌ شده‌ باشند که‌ در موقع‌ خراب‌ شدن‌ و یا از کار افتادن‌ مکانیسم‌ خود کار آنها از بسته‌ شدن‌ مجرای‌ خروجی‌ دود و باز شدن‌ مجرای‌ ورودی‌ هوا جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آید.
15. سیستم‌های‌ سوخت‌ رسانی‌ مولدها
ماده‌91: درمولدهای‌ بخار باسوخت‌ گازباید هر سوخت‎پاش(مشعل‌) به‎وسایل‌‎زیرمجهز باشد:
الف‌ - دیگ‌ شیر مخصوص‌ به‌ منظور قطع‌ سریع‌ گاز.
ب‌ - یک‌ مجرای‌ قاب‌ تنظیم‌ ورود گاز و یا مجرایی‌ که‌ دهانه‌ آن‌ برحسب‌ احتیاج‌ قابل‌ تعویض‌ باشد.
ج‌ - یک‌ سد کننده‌ قابل‌ تنظیم‌ هوای‌ مورد نیاز که‌ بتواند به‌ طور کامل‌ ورود هوا را قطع‌ کند. این‌ سد کننده‌ باید دارای‌ ضامن‌ فنری‌ و یا پیچی‌ باشد که‌ از باز شدن‌ بی‌مورد آن‌ جلو گیری‌ کند.
د - یک‌ لوله‌ مخلوط‌ کننده‌ هوا و گاز که‌ طولش‌ لااقل‌ 6 برابر کوچکترین‌ قطر آن‌ باشد.
هـ - شعله‌ کوچک‌ دایمی‌ (گیرانه‌).
و - تا حدود امکان‌ یک‌ تنظیم‌ کننده‌ خودکار ورود گاز که با فشار بخار عمل‌ کند و به‌ نحوی‌ ساخته‌ شود که‌ در موقع‌ خرابی‌ آن‌ بخار به‌ داخل‌ اطاق‌ سوخت‌ و یا لوله‌های‌ ورودی‌ گاز نفوذ ننماید.
ماده‌ 92: مولدهای‌ بخاری‌ که‌ باسوخت‌ گاز کار می‌کنند نباید در محوطه‌ محصور نصب‌ شود مگر اینکه‌ محوطه‌ مذکور مجهز به‌ وسایل‌ تهویه‌ دائم‌ باشد تا از جمع‌ شدن‌ گاز در آن‌ جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آید.
ماده‌ 93: در مورد مولدهای‌ بخار ذغال‌ سوز که‌ به‌ طور خود کار تغذیه‌ می‌شوند کلیه‌ قسمت‌های‌ متحرک‌ که‌ احتمال‌ برخورد با کارگر دارند و ایجاد خطر می‌نمایند باید به‌ وسایل‌ لازم‌ طبق‌ مقررات‌ مربوط‌ به‌ این‌ موضوع‌ حفاظت‌ شده‌ باشند.
بخش‌ 16 - اتوکلاوهایی‌ که‌ مستقیماً با شعله‌ گرم‌ می‌شوند
ماده‌ 94: اتوکلاوهایی‌ که‌ مستقیماً با شعله‌ گرم‌ می‌شوند باید مجهز به‌ یک‌ ترموکوپل‌ الکتریک‌ باشند که‌ در داخل‌ و کف‌ اتوکلاو جوش‌ شده‌ باشد تا موقعی‌ که‌ حرارت‌ اتوکلاو از حد مجاز تجاوز کند سبب‌ قطع‌ سوخت‌ اتوکلاو گردد.
فصل‌ سوم‌ مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ و دیگهای‌ آب‌ داغ‌
بخش‌ 1 - فشار و درجه‌ حرارت‌
ماده‌ 95: مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ که‌ در این‌ فصل‌ مورد بحث‌ می‌باشد آنهایی‌ هستند که‌ بخار حاصله‌ صرفاً برای‌ گرم‌ کردن‌ در فشار کم‌ به‌ کار برده‌ شود و فشار موثر بخار از یک‌ آتمسفر (یک‌ کیلو گرم‌ بر سانتیمتر مربع‌) تجاوز ننماید. دیگهای‌ آب‌ گرم‌ مورد بحث‌ در این‌ فصل‌ نیز دیگهایی‌ هستند که‌ درجه‌ حرارت‌ آب‌ گرم‌ تولیدی‌ از 120 درجه‌ سانتیگراد بیشتر نباشد در غیر این‌ دو حالت‌ و در صورت‌ تجاوز فشار یا درجه‌ حرارت‌ از حدود فوق‌ الذکر مولد یا دیگ‌ مشمول‌ مقررات‌ فصل‌ دوم‌ (مولدهای‌ بخار با فشار قوی‌ و متوسط‌) بوده‌ و جنس‌ ساختمانی‌ آنها نمی‌تواند از چدن‌ باشد.
بخش‌ 2 - دریچه‌های‌ بازدید
ماده‌ 96: مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ که‌ از ورقه‌ فولاد ساخته‌ شده‌ باشند باید دارای‌ دریچه‌ بازدید آدم‌ رو و دریچه‌ شستشو(دریچه‌ دست‌ رو) برای‌ تمیز کردن‌ باشد تا به‌ وسیله‌ آنها بازرسی‌ داخلی‌ و رسوب‌ گیری‌ امکان‌ پذیر گردد ولی‌ در مورد مولدهای‌ کوچک‌ که‌ ورود کارگر غیر ممکن‌ است‌ می‌توان‌ از تعبیه‌ دریچه‌ آدم‌ رو صرفنظر کرد.
ماده‌ 97: دریچه‌ آدم‌ رو جهت‌ بازدید و یا دریچه‌های‌ شستشو که‌ در سر و یا جدار مولدهای‌ بخار استوانه‌ ای‌ فولادی‌ تعبیه‌ می‌شود باید طبق‌ مشخصات‌ مواد 33 - 34 - 35 از مقررات‌ بخش‌ 2 فصل‌ دوم‌ باشد مگر در مورد دیگهای‌ نوع‌ لوکوموتیو یا مولدهای‌ با اجاق‌ خارجی‌ و انواع‌ دیگری‌ که‌ ساختمان‌ آنها اجازه‌ تعبیه‌ دریچه‌های‌ آدم‌ رو را نمی‌دهد.
ماده‌ 98: مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ و دیگهای‌ آب‌ گرم‌ که‌ از چدن‌ ساخته‌ شده‌ اند باید دارای‌ دریچه‌های‌ شستشو مناسب‌ جهت‌ رسوب‌گیری‌ باشند.
بخش‌ 3 - سوپاپ‌ اطمینان‌
ماده‌ 99: مولد بخار با فشار کم‌ باید لااقل‌ مجهز به‌ یک‌ سوپاپ‌ اطمینان‌ یا وسیله‌ ایمنی‌ دیگر جهت‌ تخفیف‌ فشار زایدی‌ که‌ احیاناً ایجاد شود باشد. این‌ وسایل‌ لازم‌ است‌ قبلاً از نظر ساختمانی‌ و درستی‌ عمل‌ مورد آزمایش‌ قرار گیرد.
ماده‌ 100: سوپاپ‌های‌ اطمینان‌ باید با مقررات‌ مواد 38 تا 45 بخش‌ 3 فصل‌ دوم‌ وفق‌ داده‌ و پلمپ‌ گردد. ضمناً طوری‌ تنظیم‌ نشوند که‌ بخار را در فشاری‌ کمتر از یک‌ کیلوگرم‌ بر سانتیمتر مربع‌ تخلیه‌ نماید. پلمپ‌ باید طوری‌ به‌ سوپاپ‌ اطمینان‌ متصل‌ گردد که‌ نتوان‌ آن‌ را بدون‌ شکستن‌ پلمپ‌ از دستگاه‌ جدا نمود.
بخش‌ 4 - سوپاپ‌ اطمینان‌ فشار آب‌
ماده‌ 101: هر دیگ‌ آب‌ داغ‌ باید لااقل‌ مجهز یک‌ سوپاپ‌ اطمینان‌ یا مخزن‌ انبساط‌ باشد.
ماده‌ 102: سوپاپ‌های‌ اطمینان‌ فشار آب‌ برای‌ دیگهای‌ آب‌ داغ‌ باید طوری‌ تنظیم‌ شده‌ باشد که‌ در فشارهای‌ مساوی‌ با اندکی‌ کمتر از فشار موثر مجاز دیگ‌ باز گردد.
ماده‌ 103: درسوپاپ‌های‌ اطمینان‌ فشارآب‌ استعمال‌ دیافراگم‌ و نشیمن‌های‌ لاستیکی‌ با اجناس‌ مشابه‌ که‌ دراثر آب‌داغ‌ یا بخارپوسیدگی‌ و یاخرابی‌ پیداکند و ازکاربیفتدممنوع‌ است‌.
ماده‌ 104: سوپاپ‌های‌ اطمینان‌ فشار آب‌ باید طوری‌ قرار گیرد که‌ خطر سوختگی‌ برای‌ افراد ایجاد نکند یا به‌ وسیله‌ لوله‌ به‌ خارج‌ ادامه‌ پیداکند.
ماده‌ 105: در صورتی‌ که‌ در لوله‌ ورودی‌ آب‌ مولد بخار با فشار کم‌ یا دیگ‌ آب‌ داغ‌ شیر سد کننده‌ نصب‌ شده‌ باشد لازمست‌ شیر سد کننده‌ دیگری‌ در لوله‌ خروجی‌ نصب‌ گردد.
ماده‌ 106: در صورتی‌ که‌ 2 یا چند مولد بخار با فشار کم‌ یا دیگ‌ آب‌ داغ‌ به‌ لوله‌ یا شبکه‌ مشترک‌ متصل‌ باشد لازمست‌ در لوله‌های‌ ورود و خروج‌ هر کدام‌ شیرهای‌ سد کننده‌ ای‌ وجود داشته‌ باشد.
بخش‌ 6 - منبع‌ آب‌ پرکن‌ (منبع‌ انبساط‌)
ماده‌ 107: منبع‌های‌ آب‌ پرکن‌ مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ یا دیگهای‌ آب‌ داغ‌ تابع‌ همان‌ مقررات‌ مواد در بخش‌ 5 از فصل‌ دوم‌ مربوط‌ به‌ مولدهای‌ بخار با فشار متوسط‌ و قوی‌ می‌باشد.